Analizując przedstawiony do konsultacji społecznej program PONE nietrudno zwrócić uwagę na brak realnej chęci rozwiązania niezwykle trudnego problemu jakim jest zanieczyszczenie powietrza spowodowane niską emisją. Analiza wartości zanieczyszczeń odczytywanych z czujnika znajdującego się w niezwykle korzystnym miejscu nie zmieni faktu, że wielu mieszkańców miasta Ustroń, kuracjuszy oraz turystów widzi i „czuje” realne wartości zanieczyszczeń, które występują w naszym mieście. Oczekuję odważnego spojrzenia w przyszłość i realizacji programu, który w realny sposób rozwiąże problem smogu w naszym mieście. Takie podejście pozwoli rozpropagować Ustroń jako miasto, które może być dla innych przykładem w walce o czyste powietrze. Uważam za błąd, że przygotowany PONE zakłada nadal dofinansowywanie wymiany kotłów węglowych na kotły węglowe retortowe. Jest to niezgodne z polityką Polski, która zakłada odchodzenie od spalania węgla w gospodarstwach domowych do 2030 roku. Spalanie biomasy jako paliwa odnawialnego ma sens przy założeniu dobrej jakości oraz właściwej wilgotności biomasy. Przy słabych kontrolach oraz niezwracaniu uwagi na jakość paliwa przez użytkowników instalacji, wydaje się bezzasadne wspieranie tego typu instalacji. Nie rozumiem również założenia, że około 67 % funduszy z 16 784 000 zł przeznaczonych jest na dofinansowanie fotowoltaiki, która w żaden sposób nie przyczynia się do ograniczenia niskiej emisji. Dopiero fotowoltaika wraz z pompą ciepła jest rozwiązaniem ograniczającym powstawanie zanieczyszczeń. Dofinansowanie fotowoltaiki na takim poziomie byłoby zasadne tylko w momencie, gdy premiowałoby mieszkańców, którzy za własne środki wymieniliby kocioł węglowy na gazowy, olejowy lub pompę ciepła. Program w żadnym punkcie nie wspomina o ubóstwie energetycznym i nie proponuje rozwiązań w tym zakresie. Program również nie porusza tematu możliwości ograniczania niskiej emisji poprzez wsparcie programu przez lokalny biznes, w tym przedsiębiorstwa i przedsiębiorców, którzy żywotnie są zainteresowani poprawą powietrza w Ustroniu. Patrząc jak z każdym rokiem rozwija się Ustroń, chciałbym, aby wdrożenie PONE spowodowało wyróżnienie naszego miasta na mapie Polski jako uzdrowiska z czystym powietrzem.

Szanowni Państwo, W nawiązaniu do zaproponowanego programu PONE ograniczania niskiej emisji zanieczyszczeń proponuje ponowne rozważenie i przeliczenie ww. propozycji ograniczania emisji dymów z kominów. Pozwolę sobie na osobistą dygresję. Mieszkałam kilka lat w Krakowie i to na przełomie gdy został wprowadzony degresywny system dopłat dla wymian źródeł ciepła i mogłam obserwować jak w ciągu roku poziom zanieczyszczenie powietrza w Krakowie uległ radykalnemu zmniejszeniu. Wyraźnie wpłynął na to zakaz używania pieców węglowych. Na chwilę obecną powietrze w Ustroniu jest organoleptycznie zdecydowanie gorsze w porównaniu do Krakowa. Gdyby oficjalny czujnik był umieszczony w Centrum to Ustroń dawno pożegnałby się ze statusem Uzdrowiska. Dlatego warto wydać dostępne środki biorąc pod uwagę długofalową strategię redukcji niskiej emisji jak i ochrony zdrowia mieszkańców tak aby dorastające pokolenia mogły się cieszyć "Uzdrowiskowym" powietrzem. Propozycje miasta: 1. Wymiana "kopciuchów" na kotły węglowe z ekogroszkiem w związku z planowanym odejściem od węgla w miastach do 2030r wydają się zmarnowaniem zasobów. Te kotły będą i tak musiały być w ciągu najbliższych lat wyłączone z użytkowania. 2. Panele fotowoltaiczne są przyszłością ale tylko w powiązaniu z pompami ciepła. Proponowane zweryfikowane rozwiązania: 1.System degresywnych opłat do wymiany starych pieców węglowych na gazowe wraz z termomodernizacją budynków. 2.Wsparcie dla najuboższych- system dopłat do paliwa gazowego przez najbliższe lata. System przedpłat dla najuboższych. 3.Jednorazowe dopłaty do pomp ciepła w powiazaniu z panelami fotowoltaicznymi. 4 Inwestycja w małe elektrownie wiatrowe - Musiałby wypowiedzieć się ekspert ale okoliczne wzgórza wydają się być idealne. 4 Regularne kontrole Straży Miejskiej co najmniej do 22:00! Stworzenie aplikacji pozwalającej mieszkańcom wskazywać Trucicieli w szybki sposób. 5. Dostarczenie narzędzi pozwalających Straży Miejskiej kontrolować paleniska i dymy (Dron z czujnikiem, analizatory) w celu ukarania mieszkańców domów gdzie spalane są płyty meblowe, śmieci itd. 6. Szeroko zakrojona akcja edukacyjna w szkołach ale też wśród mieszkańców - włączenie się społeczności przyrodników i lekarzy, ale też wykorzystanie marketingowo programu Czyste Powietrze w Ustroniu na Śląsku. To może być bardzo dobrze wykorzystany temat pod kątem PR Ustronia w Polsce. Ustroń jako miasto z bogata tradycją Uzdrowiskową i jako wyjątkowe miejsce powinien dać przykład miastom ościennym jako miasto otwartych głów, miasto gdzie dba się o środowisko, a co za tym idzie zdrowie Mieszkańców i Gości. Mam nadzieję, że małymi krokami uda się zmienić rzeczywistość. z poważaniem Katarzyna Halama

Program Ograniczenia Niskiej Emisji dla Miasta Ustroń na lata 2021 - 2025, to niezwykle ważny dokument wyznaczający strategię miasta Ustroń w walce z zanieczyszczeniem powietrza mającym bezpośredni wpływ na zdrowie jego mieszkańców. Przyjęcie programu w mojej ocenie wymaga szerokich konsultacji społecznych połączonych z faktyczną debatą dotyczącą problemu zanieczyszczenia powietrza na terenie miasta Ustroń. Czas na przeznaczony na konsultacje jest zbyt krótki i wnoszę o jego wydłużenie. Przedstawiony dokument w mojej ocenie wymaga szeregu modyfikacji podnoszących jego efektywność: - większość środków w programie zarezerwowanych jest na inwestycje związane z fotowoltaiką, które nie będą miały wpływu na emisję szkodliwych pyłów PM 2,5 i PM 10 na terenie miasta i nie poprawią jakości powietrza na jego terenie. Tak postawiony priorytet nie realizuje zatem głównych celów programu. - inwestycja w kotły węglowe jest całkowicie niezrozumiała. Ogólnopolskie i europejskie strategie energetyczne zakładają rezygnację z pozyskiwania energii z tego źródła. Pieniądze należałoby przeznaczyć na inwestycje związane z wymianą kotłów na gazowe, czy pompy ciepła, które w większym stopniu wpłyną na poprawę jakości powietrza. - wsparcie finansowe wymiany źródeł energii w gospodarstwach domowych powinno mieć charakter celowany z uwzględnieniem aktualnych i niemal pełnych danych, którymi dysponuje miasto (nie zostały uwzględnione w projekcie programu) - w programie brak realnych narzędzi pozwalających na egzekwowanie już istniejących przepisów antysmogowych, dotyczących w szczególności kontroli palenisk domowych. - brak zaplanowanych działań edukacyjnych i informacyjnych. - miasto uzdrowiskowe w mojej ocenie powinno posiadać własne przepisy, regulację i narzędzia służące poprawie jakości powietrza Tylko efektywne wykorzystanie środków przeznaczonych na program rozumiane jako maksymalna redukcja emisji szkodliwych pyłów PM2,5 i PM10 pozwoli uzyskać wymierny efekt zdrowotny tych działań. Z wyrazami szacunku, lek. Dominik Lewandowski

Szanowny Panie Burmistrzu, w odpowiedzi na zarządzenie nr 27/2021 z dnia 01 lutego 2021r. w sprawie konsultacji społecznych z mieszkańcami Miasta Ustroń oraz organizacjami pozarządowymi działającymi na terenie Miasta Ustroń projektu uchwały w sprawie przyjęcia Programu Ograniczenia Niskiej Emisji dla Miasta Ustroń na lata 2021-2025 (dalej jako PONE), działając w imieniu Fundacji Oddychaj Beskidami z siedzibą w Ustroniu, poniżej przedstawiamy następujące spostrzeżenia: 1. W zamieszczonym do konsultacji społecznej dokumencie bardzo duży nacisk kładziony jest na montaż instalacji fotowoltaicznej. W naszej opinii wzmiankowana instalacja, bez montażu źródeł ciepła (pompa ciepła, rekuperacja), nie przyniesie efektu ekologicznego w postaci zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza przez niską emisję. Należy dodać, że PONE zakłada alokację największej ilości środków finansowych właśnie na fotowoltaikę – co w naszej ocenie nie wpisuje się w główne założenia projektu. 2. W programie mocno akcentowana jest wymiana urządzeń według modelu: „paliwa stałe na paliwa stałe”. Wyrażamy opinię, że jako miasto uzdrowiskowe powinniśmy zwiększyć strumień finansowania oraz zachęcać mieszkańców do wymiany urządzeń grzewczych na najbardziej ekologiczne – czyli takie zasilane odnawialnym źródłem energii lub paliwem gazowym. 3. Powinniśmy także zwrócić uwagę na beneficjentów programów pomocowych, tj. poziom finansowania dostosować do kryterium zarobkowego, tak aby poziom dotacji dla osób dotkniętych ubóstwem energetycznym sięgał do możliwie najwyższego poziomu - być może nawet 90% inwestycji. Należy rozważyć możliwość wprowadzenia „przedpłat” pomocowych, co pozwoli na rozpoczęcie inwestycji przez osoby dotknięte skrajnym ubóstwem energetycznym. 4. Proponujemy wprowadzenie kwalifikacji wymiany urządzeń grzewczych, tak by rozpocząć od tych w najgorszym stanie technicznym i niespełniających norm. Pozwoli to jak najszybciej wyeliminować z eksploatacji źródła ciepła najbardziej przyczyniające się do pogorszenia jakości powietrza. 5. Dajemy pod rozwagę, by środki przeznaczone na fotowoltaikę alokować na działania termomodernizacyjne, które w efekcie przyniosą oszczędności energetyczne, zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło - a tym samym oszczędności związane z użyciem paliwa do ogrzania niskiej emisji. 6. Zwracamy uwagę, że na terenie naszego miasta zlokalizowane są gospodarstwa domowe, które cały rok użytkują paliwo stałe (tj. np. w okresie letnim paliwo stałe wykorzystywane jest do przygotowania ciepłej wody). Należy pochylić się nad problemem zwiększenia świadomości społecznej w tej kwestii. Powinniśmy podjąć działania zmierzające do tego, by w okresie letnim korzystanie z paliw stałych zostało zminimalizowane – gdyż występują wtedy obciążenia liniowe zwiększające zanieczyszczenie powietrza. 7. Sporządzona analiza opiera się na danych ankietowych z roku 2015. W Ustroniu wykonana jest w dużej części miasta inwentaryzacja palenisk, której dane mogą posłużyć do uzupełnienia założeń i podstaw PONE. Z poważaniem, Michał Kubok – Prezes Zarządu Fundacji Paweł Waszek – Przewodniczący Rady Programowej Fundacji, Mistrz Kominiarski

Bardzo dziękuję 'Miastu' za przygotowanie projektu. Pierwszy raz wypowiadam się publicznie w jakiejkolwiek sprawie a powód jest prosty - to czym oddychamy w naszym mieście i regionie. Kiedyś utyskiwaliśmy na cementownię w Goleszowie oraz 'marteny' w Trzyńcu dzisiaj musimy zmierzyć się z zagrożeniem naszego zdrowia spowodowanym ogromną ilością pieców węglowych. Problem narasta, wspomniany Goleszów już nie produkuje cementu a huta ma skutecznniejsze filtry jednak liczba pieców węglowych u nas rośnie. Uważam ,że w interesie wszystkich nas jest skierowanie całej energii , siły argumentów i funduszy na zamianę palenisk węglowych na ekologiczne; gaz, olej opałowy ze wspomaganiem energią elektryczną. Po przeczytaniu projektu można mieć różne uwagi w zalęzności od posiadanej wiedzy i doświadczenia jednak punkty dotyczące kotłów węglowych to priorytet. Jeżeli wyznaczymy sobie taki cel wtedy każdy następny krok będzie tego konsekwencją. Uważam ,że rozdział środków wymaga zastanowienia, fotowoltaika jest szansą na zbilansowanie energetyczne i finansowe gospodarstw domowych oraz przedsiębiorstw ale wpisanie tego celu jako znaczący priorytet wydaje się nie pasować do naszej sytuacji. Wiem, że mamy na naszym terenie osoby zaangażowane w opisywane problemy, skorzystajmy z ich pasji i czasu jaki poświęcają temu zagadnieniu.

Mając na uwadze zarządzenie Nr 27/2021 Burmistrza Miasta Cieszyna z dnia 1 lutego 2021 r. (dalej: zarządzenie) w sprawie przeprowadzenia konsultacji uchwały w sprawie przyjęcia Programu Ograniczenia Niskiej Emisji dla Miasta Ustronia na lata 2021-2025 (dalej: PONE), działając w imieniu Ustrońskiego Klubu Ekologicznego (dalej: UKE), zgłaszamy następujące uwagi: 1. Zastrzeżenie budzi termin ogłoszenia konsultacji. Przytoczone powyżej zarządzenie wraz z załącznikami zostało opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta Ustroń (https//ustron.bip.info.pl/dokument_druk.php … - dostęp w dniu 5 lutego 2021 r.) w dniu 3 lutego 2021 r. o godzinie 10:24, czyli w dniu, w którym zgodnie z zapisem § 2 ust. 2 zarządzenia rozpoczyna się termin konsultacji. W ocenie UKE jest to sprzeczne z zapisem § 4 ust. 2 uchwały Nr XLVIII/555/2010 Rady Miasta Ustroń z dnia 30 września 2010 r. w sprawie określenia szczegółowego sposobu konsultowania z radą działalności pożytku publicznego lub organizacjami pozarządowymi i podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, projektów prawa miejscowego w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji (Dz. Urz. Woj. Śląsk. z 2010 r. Nr 230, poz. 3372) stanowiącym, że termin rozpoczęcia konsultacji nie może być krótszy niż 3 dni od dnia opublikowania ogłoszenia Burmistrza Miasta Cieszyna o rozpoczęciu konsultacji w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Miasta Ustroń (…). Powyższe uchybienie w sposób istotny ogranicza możliwość zapoznania się wszystkich zainteresowanych i uprawnionych podmiotów z przedmiotem konsultacji i wypowiedzenia się zgodnie z przysługującymi w tym zakresie uprawnieniami. 2. Zgodnie z zapisem w rozdziale 1.1. Celem głównym PONE jest ograniczanie ładunku zanieczyszczeń gazowych i pyłowych wprowadzanych do powietrza atmosferycznego ze źródeł komunalnych oraz przeciwdziałanie negatywnym skutkom emisji tych zanieczyszczeń na zdrowie ludzi i środowisko naturalne, natomiast w rozdziale 4.1. znalazł się zapis w istotny sposób zmodyfikowany: Głównym celem Programu ograniczenia niskiej emisji dla Miasta Ustroń jest redukcja ilości zanieczyszczeń emitowanych do powietrza w procesie spalania paliw na cele grzewcze w indywidualnych budynkach mieszkalnych oraz zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w produkcji energii [wyróżnienie UKE]. Bezsprzecznie większość zaplanowanych w projekcie PONE działań będzie miało wpływ na osiągnięcie celu jakim jest redukcja ilości zanieczyszczeń emitowanych do powietrza w procesie spalania paliw na cele grzewcze w indywidualnych budynkach mieszkalnych, jednak działanie polegające na zakupie i montażu instalacji fotowoltaicznej (do produkcji energii elektrycznej [wyróżnienie UKE]) nie będzie miało żadnego wpływu (lub jedynie znikomy) na rzeczywiste zmniejszenie niskiej emisji na obszarze Ustronia, a tym samym na ograniczenia zagrożeń związanych z zanieczyszczeniem powietrza na zdrowie i życie mieszkańców Miasta. Montaż instalacji fotowoltaicznych (do produkcji energii elektrycznej) – z punktu widzenia efektywnej walki z niską emisją – ma sens jedynie wówczas, kiedy następuje równolegle z likwidacją dotychczas eksploatowanego ogrzewania opartego na paliwach kopalnych i jego zastąpieniem systemem wykorzystującym odnawialne źródła energii, np. pomp ciepła (których eksploatacja wymaga energii elektrycznej) lub zamontowaniu grzejników elektrycznych (zasilanych z instalacji PV). Jednak z zapisów projektu PONE nie wynika, aby tego typu działania miały być przedmiotem dofinansowania, co w naszej ocenie zdecydowanie obniża efektywność (ekonomiczną i ekologiczną) programu. 3. Z analiz przedstawionych w rozdziale 6.3. PONE jednoznacznie wynika, że spośród zaplanowanych w ramach programu działań najlepszy efekt ekologiczny (rozumiany jako różnica pomiędzy emisją pyłowo-gazową określoną dla stanu istniejącego i docelowego) zapewnia rezygnacja z ogrzewania węglowego i jego zastąpienie gazowym (jak rozumiemy dofinansowania systemów produkcji energii cieplnej opartych na OZE program nie przewiduje), mimo wyższych – jak wynika z analiz – kosztów eksploatacji. W związku z powyższym negatywnie oceniamy fakt objęcia programem działań polegających na dalszym stosowaniu systemów grzewczych opartych o paliwa stałe (węgiel, biomasa), mimo zapewnień zawartych w PONE, że zmiana nośnika energii z węglowego na bardziej ekologiczny (zasilany gazem ziemnym) nie jest jednoznaczna z osiągnięciem korzyści ekonomicznych. Jednakże celem nadrzędnym Programu ograniczania niskiej emisji jest osiągnięcie właściwego stanu jakości powietrza atmosferycznego poprzez ograniczenie wielkości emisji ze źródeł komunalnych. Efekt ekonomiczny wynikający z realizacji Programu jest drugorzędny. Biorąc pod uwagę, że właściciele budynków zainteresowani utrzymaniem ogrzewania węglowego mogą skorzystać z dofinansowania w ramach programu „Czyste powietrze”, uważamy, że środki ustrońskiego samorządu gminnego winny być angażowane w jak najskuteczniejsze pod względem efektu ekologicznego działania, a polegające na eliminacji ogrzewania paliwami stałymi na rzecz gazowych lub opartych o OZE (lub na likwidację tzw. ubóstwa energetycznego, do którego to problemu konsultowany projekt PONE się nie odnosi). 4. W kontekście uwagi powyższej (pkt 2) wskazane byłoby szersze omówienie w PONE co oznaczają zapisy mówiące o oczekiwaniach mieszkańców (np. rozdział 4.2.), które skutkują wyborem takich a nie innych działań w ramach programu. Z zapisów PONE nie można wywnioskować czy te oczekiwania wynikają z ankietyzacji wykonanej w 2015 r. (rozdział 4.4.), czy też prowadzono w tym zakresie inne działania. Zasadne byłoby wskazanie statystycznych danych (ilu właścicieli budynków – w stosunku do wszystkich istniejących na terenie Miasta – było zainteresowanych konkretnym typem ogrzewania), które były punktem wyjścia do określenia „katalogu” działań objętych PONE. 5. W ostatecznej wersji PONE wskazane byłoby wyeliminowanie omyłek i błędów o charakterze redakcyjnym, na przykład: • w rozdziale 1.2. należy zaktualizować cytowania dotyczące publikacji aktów prawnych, zwłaszcza obowiązujących tekstów jednolitych (m.in. Prawo energetyczne, ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie…); • w rozdziale 4.2.1.1. (wers 2. od dołu) należy podać o jaką wartość jest niższy koszt produkcji ciepła w kotłach niskoemisyjnych od kotłów tradycyjnych; • w rozdziale 6.3. wskazane zostały m.in. dokumenty (…) Ministerstwa Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa [dalej: MOŚZNiL], które od lat ma inną nazwę. W rozdziale 1.2. Wykaz danych i materiałów źródłowych wykorzystanych w opracowaniu nie wskazano żadnego dokumentu lub aktu prawnego firmowanego przez MOŚZNiL, dlatego należy albo skorygować nazwę tej jednostki administracji publicznej, albo doprecyzować jakie dokumenty (opracowania, akty prawne) MOŚZNiL były brane pod uwagę w trakcie tworzenia PONE; • w rozdziale 10 podany został skrót GFOŚiGW, czyli Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – fundusz ten został uległ likwidacji z mocy prawa z dniem 1 stycznia 2010 r. i najprawdopodobniej nie jest wymieniany w tekście PONE. Pragniemy również zwrócić uwagę na bardzo krótki okres konsultacji społecznych określony w zarządzeniu (od 3 do 8 lutego), zwłaszcza w kontekście uwagi opisanej w pkt. 1. Mimo że uchwały Rady Miasta Ustroń z 2010 r. i z 2011 r. nie wprowadzają żadnych ograniczeń co do minimalnego czasu trwania konsultacji z mieszkańcami oraz z organizacjami pozarządowymi, w pełni pozostawiając tę kwestię uznaniu Burmistrza Miasta Ustroń, to wyznaczenie zaledwie 6 dni na zapoznanie się z konsultowanym projektem uchwały i zgłoszeniem ewentualnych uwag (zwłaszcza w sprawie tak istotnej dla mieszkańców Ustronia, jakim jest jakość środowiska naturalnego) uważamy za sprzeczne z ideą społeczeństwa obywatelskiego oraz z zasadami i dobrymi praktykami w zakresie prowadzenia konsultacji społecznych. Za Zarząd UKE Małgorzata Węgierek

W odpowiedzi na wyłożony do konsultacji społecznych Program Ograniczenia Niskiej Emisji dla Ustronia, zwracam się prośbą o poprawę niniejszego dokumentu. W mojej ocenie jest on niewłaściwy, patrząc na realne potrzeby mieszkańców naszego miasta oraz jakoś powietrza w sezonie grzewczym. Po pierwsze - przeznaczanie większości przewidzianego budżetu na fotowoltaikę, która nie zmniejsza niskiej emisji, jest dużym błędem. Mając do dyspozycji tak dużą sumę pieniędzy, dużo lepiej przeznaczyć ją na dotację wymiany kotłów węglowych, odpowiedzialnych za niską emisję i smog w naszym mieście. Po drugie - na pewno zdajecie sobie Państwo sprawę, że kotły węglowe emitują ogromne ilości pyłów zawieszonych oraz wiele innych szkodliwych substancji. Oczywiście, kotły nowej klasy emitują tych zanieczyszczeń znacznie mniej, ale jednak emitują. Konieczne jest zatem wspieranie mieszkańców w finansowaniu wymiany kotłów węglowych na bezemisyjne źródła ogrzewania domu. Ustroń, jako Uzdrowisko nie powinien dofinansowywać czegoś, co powoduje szkodę dla kuracjuszy. Jak wiemy smog jest szczególnie niebezpieczny dla osób starszych i/lub obciążonych chorobami oddechowymi, a także chorobami układu krwionośnego. Po trzecie - Program ZONE oraz inwentaryzacja źródeł ciepła w Ustroniu dostarczyły dużo danych na temat stanu kotłów i związanej z tym jakości powietrza. Nowy PONE powinien być oparty o wyniki tych badań. Szereg innych uwag przedstawili już przedmówcy, więc nie będę tego powielać. Razem z nimi Apeluję do Państwa o zmianę PONE. Mam także nadzieję, że Miasto przygotowujące program dla jego mieszkańców, weźmie pod uwagę głosy tu przedstawione. Chcemy oddychać czystym powietrzem i zapraszać do naszego miasta kuracjuszy i turystów nie narażając ich na pogorszenie zdrowia. Z poważaniem, Zuzanna Chabowska

Mieszkamy w Hermanicach, w okresie grzewczym piece tzw. kopciuchy powodują , że nie da się wyjść do ogródka, wietrzyć domu przez otwarcie okien, a co dopiero przejść na spacer. Wydaje się , że pieniądze ,które są w ramach Programu Ograniczania Niskiej Emisji dla Miasta Ustroń mogły by tą sytuację zmienić. Powinny dotrzeć do najszerszego grona zwykłych mieszkańców Ustronia, którzy w ogóle nie zdają sobie sprawy ze skali problemu , żyją w nieświadomości z powodu braku rzetelnej i zrozumiałej informacji. Jest dla mnie nie zrozumiałe dlaczego chce się inwestować pieniądze, które mają służyć zmianie na lepsze w mieście uzdrowisku na wymianę kotłów na kotły węglowe retortowe. Pieniądze publiczne w miejscowości uzdrowiskowej nie powinny być wydawane na paliwa stałe, Jest to niezgodne z polityką energetyczną Polski oraz Europy (odejście od spalania węgla w gospodarstwach domowych ). Istotne w mojej opinii jest wsparcie grupy najuboższych mieszkańców Ustronia, możliwość prefinansowania tej grupy społecznej oraz uwzględnienie wsparcia po wymianie źródła ciepła. Atutem naszego miasta jest dobrze rozwinięta sieć gazowa, powinno to być wykorzystane do rozwoju. W programie doszło do pominięcia nowoczesnej i wysoce efektywnej metody ogrzewania z wykorzystaniem pomp ciepła, oczywiście jest to relatywnie droga forma,ale wysoce istotna. Uważam, że Program Ograniczania Niskiej Emisji dla Miasta Ustroń powinien przede wszystkim służyć mieszkańcom poprzez poprawę czystości powietrza ,ale także być atutem w rozwoju atrakcyjności turystycznej naszego pięknego miasta. Joanna Niwińska -Janeczek

W związku z zarządzeniem Burmistrza Miasta Ustroń z dnia 01.02.2021 o przeprowadzeniu konsultacji społecznych w dniach 03.02-08.02.2021 Programu Ograniczenia Niskiej Emisji dla Miasta Ustroń wnosimy następujące uwagi : 1. Należy wydłużyć termin konsultacji społecznej programu PONE. Jest on bardzo ważny dla Ustronia a okres przewidzianych konsultacji nie pozwala na jego analizę i wypowiedzenie się mieszkańców tej sprawie . 2. Celem programu PONE jest ograniczenie zanieczyszczeń i emisji spalin. Powinien się on koncentrować na wymianie pieców węglowych / kopciuchów/ na piece gazowe lub jeżeli nie ma innej możliwości / brak gazu/ na piece węglowe retortowe. Tymczasem program PONE w Ustroniu zakłada wydanie w ciągu 5 lat 11 mln 350 tys. zł na fotowoltaikę w tym śr. własne mieszkańców 1mln 792 tys. zł a 5 mln 434 tys zł na wymianę pieców w tym śr. własne mieszkańców 2 mln 642 tys zł Dopłata do wymiany pieca wynosi 50% tj. 5,0-6,0 tys. zł , natomiast dopłata do fotowoltaiki wynosi 85 % tj. 21 tys 259 zł . Jest to całkowite wypaczenie idei niskiej emisji spalin Miasta Ustroń. Nie fotowoltaika zmieni i poprawi jakość powietrza w Ustroniu lecz wymiana w dużej ilości pieców węglowych/kopciuchów/. Ponadto fotowoltaikę najczęściej będą zakładali mieszkańcy posiadający ogrzewanie gazowe. Fotowoltaika za 3.750,0 zł poprawi ich samopoczucie i zmniejszy im rachunek energetyczny. Wniosek: Pieniądze planowane na fotowoltaikę w programie należy przekierować na wymianę pieców. Oczywiście po uprzedniej ich inwentaryzacji . 3. Konieczne jest wykonanie aktualnej Inwentaryzacje i mapy skupisk pieców węglowych /kopciuchów /w celu ich likwidacji w sposób systemowy /np. na całym osiedlu / 4. Program PONE powinien wziąć pod uwagę dywersyfikację wielkości dopłat, gdyż dla niektórych mieszkańców wymiana pieca będzie zbyt dużym wydatkiem. 5. Dopłaty do pieców węglowych retortowych realizować tylko w przypadku braku sieci gazowej w budynku mieszkalnym 6. Należy określić w programie PONE termin zakończenia wymiany pieców węglowych /kopciuchów/ w Ustroniu dla budynków mieszkalnych ,usługowych i komunalnych. Wniosek końcowy : Skoro celem głównym Programu Ograniczenia Niskiej Emisji /PONE/ jest ograniczenie ładunku zanieczyszczeń pyłowych i gazowych w mieście Ustroń należy się skupić na wymianie kotłów węglowych /kopciuchów / na kotły ekologiczne i tylko na nie przeznaczyć pieniądze z programu samorządowego. Fotowoltaika jest rozwiązaniem bardzo pozytywnym w skali globalnej ,ale nie wpasowuje się w program PONE miasta Ustroń. Natomiast każdy może ją zrealizować korzystając z pomocy programów rządowych. W związku z powyższymi uwagami i wnioskami uważamy ,że projekt uchwały w sprawie przyjęcia PONE i uzasadnienie przyjęcia Programu Ograniczeń Niskiej Emisji w obecnej wersji wymagają zmiany i nie są do zaakceptowania . Mieszkańcy Ustronia Zofia Perlega Bogusław Perlega Zuzanna Olechowska Joanna Dzudzewicz- Drózd Zbigniew Drózd

Ustroń, 8 lutego 2021 r. Burmistrz i Rada Miasta Ustronia Dotyczy: konsultacji społecznej w sprawie przyjęcia Programu Ograniczenia Niskiej Emisji dla miasta Ustronia na lata 2021 - 2025, zwanym dalej PONE W imieniu Gromady Górali na Śląsku Cieszyńskim z siedzibą w Ustroniu, po konsultacji z innymi członkami Rady Zbójnickiej /zarządem/ zgłaszam szereg uwag do opublikowanego projektu PONE dla Miasta Ustronia na lata 2021-2025: 1. Działania Gminy są dalece spóźnione, gdyż program powinien być sporządzony i uchwalony już w poprzednim roku /na usprawiedliwienie – pandemia/. Wyznaczony krótki 5-cio dniowy termin konsultacji społecznych świadczy o niepoważnym podejściu Gminy do bardzo poważnego problemu zanieczyszczenia powietrza w Ustroniu, co uniemożliwia szerszemu gronu mieszkańców zapoznanie się z projektem i dokonanie jego oceny. Z uwagi na objętość opracowania /100 stron/, Radni nie będą mieli możliwości szczegółowego zapoznania się z projektem PONE. 2. Projekt PONE zawiera ogólnikowe stwierdzenia, które nie mogą stanowić „programu”. W zasadzie ponad 90% objętości projektu PONE odnosi się do danych z Województwa Śląskiego, które zostały przepisane z innych opracowań, głównie z opracowania WIOŚ w Katowicach p.n. „roczna ocena jakości powietrza w Województwie Śląskim. Raport wojewódzki za rok 2019”. Problem zanieczyszczenia powietrza w Ustroniu, w projekcie PONE potraktowany jest zupełnie marginalnie. Mamy wrażenie, że objętość opracowania nie pozwoliła na uchwycenie istoty problemu, jakim jest alarmujący stan powietrza w Ustroniu. Projekt, jak podano, stanowi kontynuację PONE dla miasta Ustroń do roku 2020, przyjętego uchwałą RMU z 28.01.2016 r., a zatem, naszym zdaniem opracowanie winno rozpocząć się od rozliczenia realizacji uprzedniego programu, z podaniem uzyskanych efektów rzeczowych /n.p. ile w ramach realizacji programu wymieniono w Ustroniu „kopciuchów”, jak również wyników innych, podjętych działań/. 3. Na stronie 16 podano, że stan zanieczyszczenia powietrza w Ustroniu, wykazano w oparciu o stację pomiarową zlokalizowaną przy ul. Sanatoryjnej, podając niezgodnie z prawdą, że jest to wartość „średniorocznych zanieczyszczeń na terenie Ustronia w latach 2016 - 2019”, co podważa wartość merytoryczną całego opracowania, gdyż nie przedstawia obrazu faktycznego zanieczyszczenia powietrza w innych dzielnicach Ustronia. Wyłącznie takie, rzetelne pomiary wykonane co najmniej w kilku dzielnicach Ustronia, stanowić powinny podstawę opracowania projektu PONE. Oparcie się przez przygotowującego projekt na danych, które zostały przepisane z Raportu Wojewódzkiego, jest błędem, bowiem dane te nie korespondują z faktycznym zanieczyszczeniem powietrza w Ustroniu i nie mogą stanowić podstawy dla opracowania projektu PONE dla Ustronia. 4. Opracowanie zawiera rozdział 3.3.1 „Strategia rozwoju Miasta Ustroń do 2020 r.”, który rozdział, prawdopodobnie omyłkowo został przeniesiony wprost z poprzedniego programu w niezmienionej treści. Autor wielokrotnie przytacza tabele i dane z opracowania uprzedniego PONE, który miał zostać zrealizowany do 2020 r. 5. Autor opracowania nie podaje, z jakiego źródła czerpał dane o procentowym udziale źródeł ciepła w Ustroniu. Na jakiej podstawie autor opracowania, rozdział 4.5. nazwał: „Oczekiwania mieszkańców w zakresie działań modernizacyjnych w budynkach jednorodzinnych” ? Zresztą w treści, autor opracowania powołuje się kilkakrotnie na „oczekiwaniach mieszkańców”. A naszym zdaniem oczekiwania są inne niż wskazuje autor. Po prostu jako mieszkańcy oczekujemy od włodarzy miasta tylko i aż, szybkiej eliminacji zanieczyszczeń powietrza w całym mieście. Niestety, poddany konsultacji społecznej, projekt PONE na lata 2021 – 2025 dla miasta Ustronia, rozmija się z tymi oczekiwaniami. 6. Zakres rzeczowy podano w tab. 17 na podstawie danych przekazanych przez UM w Ustroniu. Naszym zdaniem należy wyjątkowo starannie przemyśleć „strategiczne działania” Gminy pod kątem ograniczenia emisji. Należy przy tym zadać pytanie, czy celowa jest dotacja dla wymiany pieca węglowego na inny węglowy? /być może tak, ale w opracowaniu brak takiego uzasadnienia/. 7. W naszej ocenie dotowanie przez Gminę fotowoltaiki, jest nieuprawnione, bowiem przewiduje się znaczne kwoty dofinansowania, bez bezpośredniego efektu ekologicznego. Kwota ta winna być „przesunięta” na dofinansowanie inwestycji, które wywołają bezpośredni i szybki efekt likwidacji źródeł zanieczyszczeń, zaś przedstawiony do konsultacji projekt PONE, nie przyniesie efektów ograniczenia niskiej emisji w Ustroniu. Autor opracowania w rozdziale 4.2.2.3. omawia skutki zastosowania paneli fotowoltaicznych, podając w podsumowaniu rozdziału: „Postęp technologiczny powoduje spadek cen podzespołów instalacji oraz wzrost sprawności instalacji. Powoduje to zwiększenie opłacalności inwestycji w ten rodzaj źródła energii oraz skrócenie czasu zwrotu poniesionych nakładów. Z danych zawartych w projekcie PONE wynika, że Gmina miałaby finansować instalacje fotowoltaiczne w 85%, zaś zwrot nakładów przysługiwałby beneficjentowi ! Dotyczyć to ma 454 zadań inwestycyjnych w domach jednorodzinnych, mających mieć zapewnienie dofinansowania w kwotach po 21.250,00 zł, co przez okres realizacji PONE dałoby łącznie kwotę 9.647.500,00 zł /słownie: dziewięć milionów sześćset czterdzieści siedem tysięcy pięćset złotych/. Z uwagi na brak efektów ograniczenia emisji zanieczyszczeń, wnosimy o usunięcie tych inwestycji z projektu PONE. 8. Jako Gmina, ze swoimi działaniami winniśmy zmierzać do likwidacji źródeł zanieczyszczenia, a dotychczasowe działania nie dały efektów, zaś przedstawiony projekt PONE, w dalszym ciągu nie pozwala liczyć na rozwiązanie problemu zanieczyszczenia powietrza w Ustroniu, dlatego proponujemy by Rada Miasta Ustronia odrzuciła w całości , przesłany projekt PONE, jako nieprzydatny dla celu, któremu ma służyć. Projekt ten oparty został na nieprawdziwych danych i przesłankach, jak również zawiera propozycje kosztownych działań nie zmierzających do szybkiej likwidacji źródeł zanieczyszczeń. 9. Proponujemy by Rada Miasta Ustronia zobowiązała Burmistrza do zlecenia wykonanie pomiarów zanieczyszczeń, w poszczególnych dzielnicach, z inwentaryzacją „najdotkliwszych trucicieli” i by w oparciu o uzyskane dane, sporządził nowy, przejrzysty projekt PONE dla miasta Ustronia na lata 2021 -2025, w którym środki będą rozdysponowane w oparciu o rzeczywiste pomiary zanieczyszczenia powietrza w Ustroniu, jako środki zaradcze. Z poważaniem za Radę Zbójnicką/ Zarząd/ Korneliusz Kapołka

Dzień Dobry, Uważam, że PONE powinien być skutecznym narzędziem do eliminacji problemów związanych z niską emisją, takich jak spadek atrakcyjności turystycznej , ryzyko utraty statusu uzdrowiska , a przede wszystkim chorób i przedwczesnych zgonów mieszkańców naszego miasta . PONE w kształcie zaproponowanym przez Urząd Miasta nie spełnia oczekiwań w nim pokładanych. Przede wszystkim: - Objęcia wsparciem zakupu kotłów węglowych. Takie działanie stoi w sprzeczności z kierunkami wsparcia UE , polityką energetyczną Polski do roku 2040 , programem Czyste Powietrze , jak również z rozwiązaniami przyjętymi w okolicznych gminach ; - Przeznaczenia niemalże 70% budżetu programu na wydatki (fotowoltaika) , które nie mają bezpośredniego związku z ograniczeniem emisji , jak również braku przekonywującego uzasadnienia dla tychże wydatków w świetle celu programu ; Liczę na zmianę stanowiska i realne konsultacje społeczne. Z poważaniem, Justyna Folwarczny

PONE to dobry krok w stronę USTRONIA z czystym powietrzem. Opracowanie jest ciekawe i profesjonalne ,ale jak zwykle w tego typu pracach dość ogólne i zakładające bardzo proporcjonalne działania w latach 2021-2025. Widać to we wszystkich tabelkach,które obrazują prognozowane przemiany. To zły prognostyk,gdyż wydaje się oczywiste,że 1.proporcjonalna coroczna zamiana starych pieców 'na wszystko co się pali' na nowe na paliwo stałe /węgiel,pellet / nie powinna być dotowana w tej wysokości.Lepiej zachęcić tych użytkowników do wymiany na piece gazowe./oczywiście zmieniając dopłatę dla nowszych rozwiązań/ 2.dofinansowywanie przez Miasto fotowoltaiki jest dyskusyjne ,gdyż robi to program rządowy /w rozliczeniu ceny zużytej energii/ 3.program nie preferuje mieszkańców mniej zamożnych ,którzy mają stare piece i nie mają środków na ich wymianę lub modernizację. 4.brak określenia obszarów Miasta,które mają priorytet w dofinansowaniu./myślę,ze wykonano jest już mapa ulic lub dzielnic w których emisja smogu jest największa /opracowanie polega na danych jednej stacji pomiaru z u.l Sanatoryjnej i nie ma w nim słowa o rozbudowaniu monitoringu/ 5.Myślę ,że programy typu PONE powinny być corocznie weryfikowane,a wnioski i uwagi uwzględniane w budżetach miasta w przyszłych latach. Życzę udanej realizacji.

Czegoś nie rozumiem, dlaczego 11 mln z 16 mln mają być na pokrycie fotowoltaiki? Dopłata mieszkańca do tego rozwiązania ma być mniejsza niż do kotła. Nielogiczne jest to , ze fotowoltaika nie ogrzeje domu, ani nie poprawi jakości powietrza w Ustroniu. Z tego co mi wiadomo fotowoltaika ma sens wtedy gdy jest zintegrowana z pompą ciepła a nie sama w sobie. Wiadomo, ze uboższa, gorzej sytuowana część Ustroniaków wybierze rozwiązanie-kocioł i tutaj proponowałabym tzw. prefinansowanie , bo inaczej zaproponowane rozwiązania znów ich wykluczają a co za tym idzie jakość powietrza się nie poprawia. Proponowałabym stworzenie dokładnej bazy: ile jest kotłów do wymiany i sukcesywne mobilizowanie mieszkańców do ich zmiany. Pomoc w kwestiach merytorycznych, jak napisac wniosek, na czym się skupić etc. Proces jest longitudinalny ale oplacalny i dający pełny merytoryczny obraz sytuacji Ustronia na arenie PONE.

Uwagi do Programu Ograniczania Niskiej Emisji dla Miasta Ustroń 1. Wymiana kotłów na węgiel(kopciuchów) w dalszym ciągu na kotły retortowe na węgiel - przy zastosowaniu wysokogatunkowego paliwa mija się z założeniami Ograniczenia Niskiej Emisji dla Miasta. Przy rosnącej cenie węgla ekogroszek, kto zapewni stosowanie wysokogatunkowego paliwa ( kto to będzie sprawdzał). Pieniądze publiczne nie powinny być wydawane na kotły na paliwa stałe. 2. Wsparcie najuboższych mieszkańców również po wymianie pieca na gazowy. 3. Przeznaczenie 11 mln zł na fotowoltanikę jest bazzasadne, gdyż stosowanie fotowoltaniki nie wpłynie na poprawę jakości powietrza w Ustroniu, a o to chyba w tym programie chodzi. Możliwość dofinansowania fotowoltaniki i wymiany kotła na kocioł węglowy jest w ogóle nie zrozumiałe. Jedynie połączenie fotowoltaniki z pompą ciepła ma uzasadnienie, a tego nie ma w tym programie. 4. Wprowadzenie zakazu wydawania pozwolenia na budowę domu z zastosowaniem kotła na paliwo stałe.

Dokument PONE ma niespełna 100 stron a na konsultacje społeczne wyznaczono termin składania komentarzy w ciągu 5 dni, co zdecydowanie utrudnia i ogranicza możliwość wypowiedzenia się Ustroniaków w tak ważnej sprawie jak jakość powietrza w miejscu ich zamieszkania. Zdecydowanym plusem jest to, że Miasto ma zamiar przeznaczyć środki, dzięki którym ograniczenie emisji spalin jest realne. Wątpliwym rozwiązaniem jest wydanie 70% budżetu na fotowoltaikę, która nie wpływa bezpośrednio na ograniczenie ilości tzw. kopciuchów. W dokumencie brakuje również miar efektywności oraz dowodów na optymalne rozdysponowanie środków.

W odpowiedzi na wyłożony do konsultacji społecznych Program Ograniczania Niskiej Emisji (PONE) na lata 2021-2025. 1. Na pochwałę zasługuje wysoka wartość programu w wysokości niemal 17 mln zł. Po raz pierwszy Miasto Ustroń planuje wyasygnować środki adekwatne do skali problemu. Choć 17 milionów nie wystarczy na likwidację problemu jakości powietrza, to wspólnie z dofinansowaniem Czystego Powietrza daje szansę na wyraźną poprawę sytuacji. 2. Bardzo poważne zastrzeżenia budzi natomiast alokacja wydatków w kontekście ich wpływu na ograniczenie niskiej emisji (główny cel programu). I tak: a) przeznaczenie blisko 70% planowanych wydatków fotowoltaikę, która ma żaden lub znikomy wpływ na ograniczenie niskiej emisji b) bardzo wysokie dofinansowanie do fotowoltaiki, de facto rozdawanie jej za darmo, biorąc pod dodatkowe inne możliwości dofinansowani (Mój Prąd, ulga termomodernizacyjna) c) kontynuacja dofinansowań do kotłów węglowych co jest sprzeczne z Polityką Energetyczną Polski do roku 2040, politykę energetyczną EU, trendami ekologicznymi, wiedzą naukową na temat zanieczyszczenia powietrza i klimatu oraz szczególną dbałością o środowisko, która musi cechować miasto uzdrowiskowe. d) braku liczbowych i sprawdzalnych miar zmiany jakości powietrza. 3. Spore zastrzeżenia dotyczą także profesjonalizmu przygotowania dokumentu i przyjętej metodyki, a w szczególności: a) oparcie wyliczeń o nieprecyzyjne i zdezaktualizowaną dane ankietowe z 2015 w sytuacji, gdy miasto chwali się 90% inwentaryzacją palenisk w mieście, przeprowadzoną w ostatnich 2 latach. b) wypełnienie dokumentu nieistotną treścią. Nie tylko zbędnie wydłuża to lekturę i zniechęca czytelników do zapoznania się z treścią tego ważnego dokumentu, ale także każe postawić sobie pytanie, czy Urząd Miasta chce i musi płacić wykonawcy dokumentu za tworzenie zbędnych treści. Zilustruję to cytatem dotyczącym kotłów gazowych "kotły stojące i wiszące. Ponadto mogą one być wyposażone w otwartą komorę spalania (powietrze do spalania pobierane z pomieszczenia, w którym się znajduje) i zamkniętą [...]|" Wnoszę o nieprzyjmowanie programu z zaproponowanym kształcie. Program naniesienie zmian i ponownego wystawienie wystawienia konsultacji społecznych. Warto zwrócić uwagę, że na terenie Ustronia mamy 2 organizacje zajmujące się kwestią jakości powietrza: Oddychaj Beskidami i Ustroński Alarm Smogowy. Organizacje te dysponują profesjonalną wiedzą oraz dostępem do szerokiego zaplecza eksperckiego. Fakt braku zwrócenia się do nich o pomoc i konsultacje, jest dowodem na to że projekt został przygotowany bez odpowiedniej staranności. Tak długo jak sprawa jest w toku, jest nadzieja na mądre zainwestowanie pieniędzy w lepszą jakość powietrza, przyszłość pomyślną naszego miasta i lepsze zdrowie naszych mieszkańców. W razie pytań, pozostaję do dyspozycji. Z wyrazami szacunku, Piotr Poznański piotr.poznanski@gmail.com tel 609 377 488

Apel o skuteczny Program Ograniczania Niskiej Emisji dla Miasta Ustroń W odpowiedzi na wyłożony do konsultacji społecznych Program Ograniczania Niskiej Emisji (PONE)(1) apelujemy o wprowadzenie szeregu istotnych zmian, bez których program będzie nieefektywny lub wręcz doprowadzi do wydania środków publicznych na zadania niezwiązane z celem podstawowym. Uważamy, że PONE może być skutecznym narzędziem do eliminacji problemów takich jak spadek atrakcyjności turystycznej(2) , ryzyko utraty statusu uzdrowiska(3) , a przede wszystkim chorób i przedwczesnych zgonów mieszkańców naszego miasta(4) . Niestety PONE w kształcie zaproponowanym przez Urząd Miasta nie spełnia oczekiwań w nim pokładanych. Główne zarzuty dotyczą: I. Objęcia wsparciem zakupu kotłów węglowych. Takie działanie stoi w sprzeczności z kierunkami wsparcia UE(5) , polityką energetyczną Polski do roku 2040 (6) , programem Czyste Powietrze(7) , jak również z rozwiązaniami przyjętymi w okolicznych gminach(8) ; II. Przeznaczenia niemalże 70% budżetu programu na wydatki (fotowoltaika) , które nie mają bezpośredniego związku z ograniczeniem emisji (9) , jak również braku przekonywującego uzasadnienia dla tychże wydatków w świetle celu programu(10) ; III. Zignorowania w założeniach i obliczeniach istniejącej inwentaryzacji źródeł ciepła w mieście i wykorzystanie wąskiego zbioru danych z 2015 roku; IV. Pominięcia problemu ubóstwa energetycznego; V. Pominięcia w analizach nowoczesnej i wysoce efektywnej metody ogrzewania z wykorzystaniem pomp ciepła; VI. Rezygnacji ze stosowania prawa lokalnego jako narzędzia wpływania na postawę mieszkańców (plany zagospodarowania, podatki lokalne, itp.); VII. Zignorowania przykładów z docenianych i wyróżnianych PONE takich jak regresja stopnia dofinansowania, klarowność i zrozumiałość przyjętych zasad i rozwiązań; VIII. Braku planów prowadzenia przez gminę działań informacyjnych (z budżetem i harmonogramem); IX. Braku określenia standardów kontroli palenisk; X. Niewykorzystania atutu dobrze rozwiniętej sieci gazowej; XI. Braku miar efektywności planu i dowodu na optymalne zadysponowanie środków. Przedstawiona lista uwag i zarzutów nie jest kompletna i wymaga dalszej dyskusji. Dlatego liczymy na zmianę podejścia do konsultacji społecznych i wydłużenie czasu ich trwania. Stworzenie przestrzeni oraz warunków do współpracy w celu poprawienia PONE pozwoli miastu i jego mieszkańcom na odniesienie maksymalnych korzyści z wydanych środków publicznych. W imieniu Ustrońskiego Alarmu Smogowego: Magda Koc Przypisy: (1) https://ustron.bip.info.pl/dokument.php?iddok=21584&idmp=593&r=r (2) https://zdrowie.radiozet.pl/Medycyna/Smog-i-zanieczyszczenia/Smog-moze-miec-wplyw-na-turystyke-nowe-wytyczne-WHO-i-ONZ https://wyborcza.pl/7,75398,23044434,smog-uderzy-w-polska-turystyke-stracimy-na-atrakcyjnosci.html (3)https://www.gov.pl/web/zdrowie/status-uzdrowiska-lub-obszaru-ochrony-uzdrowiskowej (4)J. Jędrak, E. Konduracka, A. Badyda, P. Dąbrowiecki, Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie, Kraków 2017 (5) https://www.pb.pl/ue-oglasza-pozegnanie-z-weglem-1102986 (6) https://www.gov.pl/attachment/c5d4a303-2a45-4225-b84d-d6ad12f7c1c1 (7) https://czystepowietrze.gov.pl/ (8) Cieszyn: https://bip.um.cieszyn.pl/artykul/641/13280/dotacje-celowe-na-dofinansowanie-kosztow-inwestycji-z-zakresu-ochrony-srodowiska (9)11 z 16 mln zł przewidziane jest na wsparcie dla kupujących instalacje fotowoltaiczne (PV). PONE nie wskazuje, w jaki sposób instalacja fotowoltaiczna wpływa na ograniczenie niskiej emisji pyłów i innych zanieczyszczeń. (10)Rekompensowanie wyższych wydatków na paliwo do ogrzewania bardzo atrakcyjnym dofinansowaniem instalacji PV byłoby do przyjęcia, gdyby było formalnie uwarunkowane zmianą źródła ciepła. W przeciwnym wypadku jest tylko wydatkowaniem środków publicznych na prywatne inwestycje.